Thuis in Leiden – Marcella
Hoe voelen internationals zich in Leiden? Waar verwonderen ze zich over? Waar lopen ze tegenaan? In ‘Thuis in Leiden’ worden nieuwkomers geïnterviewd die in Leiden wonen.
Marcella Castagna: ‘In Leiden voel je de vrijheid om jezelf te zijn’
Ze komt uit ‘een van de mooiste dorpjes van Italië’, maar toch woont Marcella Castagna (50) al 24 jaar met veel plezier in Leiden. Wie foto’s van het pittoreske Calascibetta op Sicilië opzoekt, gelooft de energieke Italiaanse direct: mooie heuvels, strakblauwe lucht, vrolijke mensen in zomerkleding. ‘Het is daar inderdaad prachtig’, lacht Marcella. ‘Maar ik had een drang om de wereld te zien.’ Daar kwam bij dat de carrièrekansen voor jongeren op Sicilië, net als ook nu nog, te wensen overlieten.
Marcella vond vrij gemakkelijk een baan in Nederland en al snel betrok ze een woning in Amsterdam. ‘Ver uit het centrum in een wijk waar ik niet blij van werd. Een andere plek tussen Rotterdam en Amsterdam zou de stek moeten worden om “thuis” te kunnen noemen,’ vertelt ze op een gezellige vrijdagavond in ‘Annie’s’.
Halverwege 2000 viel een brief op de mat voor de bezichtiging van een appartement aan het Rapenburg in Leiden. ‘We hadden geen idee waar dat was. Ik herinner me dat we vanaf het station het Rapenburg opliepen en genoten van de historische panden. Maar, dachten we, het adres waar wij moeten zijn, ligt ergens om de hoek. Misschien staan daar wel grijze gebouwen.’ Ze kan er nu hartelijk om lachen. Niets was namelijk minder waar.Rapenburg 99 bleek een prachtig, oud pandje, en geen ongezellig appartementencomplex. ‘A very pleasant surprise!’ De Italiaanse voelde zich een mazzelaar. ‘Vanaf de eerste verdieping hadden we zicht op de gracht en een groot aantal prachtige bomen zodat we elk seizoen vanuit de huiskamer meemaakten.’
Later woont ze, zonder het zelf te beseffen, op een andere iconische Leidse plek: in de Kruisstraat, daar waar alles nog deed denken aan de verdwenen Koets-o-Theek.
Taalniveau
Natuurlijk was het wennen in Nederland, maar heimwee heeft Marcella nooit gehad. Vanaf het eerste moment besefte ze, mede vanwege haar achtergrond als docent Engels, dat het leren van de taal essentieel was om goed te integreren. ‘Ik heb de cursus NT2 gevolgd. Eén van mijn eerste opstellen ging over wat mij in Nederland opviel. Dat was de grote diversiteit van dieren die je buiten in de weilanden zag. Koeien, schapen, kippen, vogels en andere dieren leven samen op één stuk grond. Op de een of andere manier had ik toen het idee dat dat symbool stond voor de manier waarop Nederlanders samenleven’, lacht ze.
Ondanks dat ze inmiddels prima Nederlands spreekt, is ze niet tevreden over haar taalniveau. ‘Omdat iedereen je hier in Leiden zo snel in het Engels overgaat in een gesprek, gaat mijn Nederlands niet beter worden dan het nu is.’
Diversiteit
Van de diversiteit in Leiden kan de Siciliaanse, die werkt bij het European Medicines Agency, erg genieten. ‘Als je over de markt loopt, hoor je alle talen door elkaar. Dat is ideaal. Door Leiden lopen is eigenlijk op vakantie gaan zonder te reizen. Bovendien kom je in de stad gaat altijd wel een bekende tegen. Nogal een verschil met een grote plaats als Amsterdam. Leiden heeft het voordeel van een grote stad met de sfeer van een dorpje.’
Deze goede atmosfeer maakt ook dat zij en haar kinderen zich veilig voelen in de stad. ‘Ik heb mij nooit bedreigd gevoeld.’
In Leiden is bovendien alles te vinden. ‘Vroeger namen we na vakanties in Italië allerlei producten mee naar huis. Dat hoeft nu niet meer.’
Naadloos
Haar inburgeringsproces in Leiden omschrijft Marcella als “naadloos”. ‘Wennen aan het leven hier ging zo makkelijk! Ik vond zelfs de administratie prima te doen.’
Opvallend vond de Italiaanse alle ramen zonder gordijnen. ‘En dan zelfs gewoon met het licht aan. Als ik over het Rapenburg liep, dacht ik dat op al die adressen een bar of een pub zat! Later besefte ik dat het gewoon huiskamers waren!’
Een andere kleine cultuurshock waren de dichte deuren van restaurants na een uur of acht. ‘En als je onverhoopt toch binnenkwam, bleek de keuken al dicht. En de kok bleef niet doorwerken omdat de late gasten nog honger hadden. Dat waren we niet gewend.’
Nieuw Leyden
Twee jaren verhuisde Marcella met haar kinderen en haar Belgische partner naar Nieuw Leyden: ‘Een heerlijke plek om te wonen. Geen standaard rijtjeshuizen maar telkens verschillende woningen en diverse materialen. Het is een klein dorp waardoor ik als vanzelf verder ben ingeburgerd. De eerste jaren in Nederland zat ik toch meer in mijn eigen bubbel. Als international is het makkelijker om contact te leggen met internationale collega’s die hetzelfde soort leven als jij hebben. Nederlandse collega’s hadden vaak al volle agenda’s met afspraken met familie of vrienden, dus zocht je gelijkgestemde mensen waar mee kon connecten. In Nieuw Leyden is dat nu anders. Daar voel ik mij één met de buurt. Mensen kijken naar elkaar om, leven met elkaar mee en zijn heel gul in het uitlenen van spullen.’ Marcella ervaart dat als bijzonder. ‘Je zou denken dat je in de stad snel langs elkaar heen leeft, maar in ons buurtje is dat niet het geval.’
‘Dubbel rijk’
Verrassend was het voor de Italiaanse ook dat Nederlanders elkaar op straat glimlachend aankijken en groeten.
International zijn maakt je een rijk mens, reflecteert Marcella. ‘Je bent dubbel rijk omdat je kunt genieten van twee culturen.’
Nederlanders ervaart ze als vriendelijk, maar ook als heel direct. ‘Die directheid beleefde ik in het begin als brutaliteit, maar nu kan ik dat inmiddels wel waarderen. Ik kom uit een cultuur waarin we graag mensen pleasen omdat dat van je verwacht wordt. Hier in Nederland zijn we er ook voor anderen, doen we bijvoorbeeld veel vrijwilligerswerk, maar gaan we niet over grenzen heen. Dat heeft zeker zijn positieve kanten.’
‘Ga op zoek!’
Andere nieuwkomers wil Marcella aanmoedigen om de Nederlandse taal zo snel mogelijk te leren, en mee te doen in de samenleving. ‘Er zijn zoveel verenigingen en buurthuizen: Ga op zoek naar iets wat bij jou past! En help daarnaast anderen die op je pad komen. Jouw ervaring hier in Nederland kan een ander weer verder helpen.’
Marcella Castagna is een zeer tevreden inwoner van Leiden. ‘Wonen in Leiden heeft voor mij als international echt het verschil gemaakt. Deze stad heeft alles wat ik nodig heb om mij thuis te voelen. Ik ervaar hier de vrijheid om mijzelf te zijn.’
